Kozalaktan çıkarttığımız fıstık çamlarını ektik.

Yağmur sonrası dev çam ağacından (pinus pinea) yere düşmüş (taze) kozalağa, kestirme bir sokaktan motorla geçerken rastladım. İnip kontrol ettiğimde içi, taze çam fıstıklarıyla (tohumlarla) doluydu. Hemen yanıma alıp iş yerine getirdim. İçini boşaltıp çam fıstıklarını çıkarttım ve küçük bardak saksılara nasibi olanlara hediye edilmek üzere ektim.

Bakalım hangileri, ne zaman çimlenecekler?

Cümlesinin ömrü uzun, fıstığı ve gölgesi çok ola...

Bkz. Çam fıstıklarında sonuç ne oldu?

Bir meşeyi iyileştirdik*!

Nicedir geçmediğimiz bir caddenin kenarında, bir apartmanın çiçekliğinde kim bilir hangi karganın, kim bilir ne zaman gömdüğü tohumdan çimlenip çıkmış bir meşe. Filizleri ısrarla, inatla kesilmiş, koparılmış. Belki on, belki yirmi yaşında ama ot gibi biten onca, onlarca sürgünden başını kaldırıp bir türlü fidan, ağaç olamamış.

İçlerindeki en uzun, en kalın sürgünü tek bırakıp diğer tüm sürgünleri kesip temizledik, etrafındaki otları kopardık. Hemen yandaki nalburdan bir sopa alıp (herhangi bir çıta, çubuk, değnek isteyince kendisi verdi, sağ olsun) koruma çıtası olarak sabitledik. İnşallah bu kez, büyümeyi başarır.

Ömrü uzun, peliti çok, gölgesi serin ola...

*Bkz. Ağaçları iyileştirmek.

İlk aşımızı yaptık.

Baba mesleğinden miras, ilk çocukluk dönemlerinde çok gördük, çok izledik ama bu yaşa değin hiç aşı yapmamıştık. Bahçedeki kokusuz beyaz güle, komşu sitenin kesif kokulu kırmızı gülünü aşıladık. Anaçta bir iki tane nefes yaprağı bırakmamız gerekiyormuş, onu bilmediğimiz için atladık. El pratiğimiz olmadığı için "T" aşı yeri açma ve aşılanacak gözü kabuğuyla zarar vermeden çıkarma işlemi biraz uzun sürdü. Aynı şekilde rafya ile sarıp bağlarken ipi gevşek yapmak, çok sık bağlamak veya kaydırıp gözü kapatmak şeklinde acemilikler de olmadı değil...

Bu da ikinci aşımız. Bakalım tutacak mı?

.

Tüm bunlara rağmen ilk göz aşımız inşallah tuta, ömrü uzun ola...

Çekirdekten çıkan elmalar...

Bir golden, ikisi starking cinsi üç elma. Elimizdeki çekirdekleri baharda küçük saksılara gömmüştük. Tamamı çıkmasa da üç adet elmamız oldu. Hediye edilen insanlar oldukça şaşırıyorlar, biz de onların şaşkınlıklarına şaşırıyoruz. Toprakla ilişkimiz o kadar kopmuş, kaybolmuş ki, bir çekirdeğe bir avuç toprağın yettiğini maalesef unutmuşuz.

Oysa genetiğiyle oynanmamış tüm tohumlar (gibi meyve çekirdekleri de), yaratılışın bir gereği olarak toprağı ve uygun şartları (nem ve ısı) bulduğu anda çimlenmeye programlıdır.

Pazardan, marketten alınan elmaların çekirdeği ve o çekirdeklerden çıkan elma fideleri. Ömürleri uzun ola...

Saksılara ekilen at kestanelerimiz büyüyor.

Baharda saksılara gömdüğümüz at kesteneleri çıktı, büyümeye devam ediyor. Biraz daha büyüyüp boy atınca hediye edilmek üzere nasiplisi kim ola? 

Ömrü uzun, gölgesi serin, yemişi çok ola...

Sonbaharda toplanan meşe tohumları, ilkbaharda çimlendirildi, yazda dağıtılıyor.

Meşe tohumlarını (meşe palamutu, pelit) sonbaharda, bölgemizdeki tepelikte bulunan korudan topladık. Kışı -çimlenmeden- geçirmek üzere, yani tohumları ilkbahara kadar saklamak üzere, dış ortamda büyük saksılarda gömdük.

İlkbaharla birlikte saksılardaki toprak altında henüz çimlenmeye başladığı dönemde söküp bardak saksılara ofis/oda ortamında ektik. Hemen çimlenip yapraklananlar, hızla boy atan küçük fideleri de uygun yerlere ekip, uygun kişilere hediye ettik.

Yemişi çok, gölgesi serin, ömrü uzun ola...

Meşeler, at kestaneleriyle birlikte gömülmüştü.

Bardak saksılardaki fideler, farklı yerlere dikilmeye, nasibi olanlara hediye edilmeye devam ediyor.

Ofiste çimlenip büyüyen fideler (şimdilik daha çok meşe, sonrasında ceviz, kestane ve diğerleri de), bir otoparkın çiçekliği, bir apartmanın önü ya da dışarıda daha büyük bir saksıya ekiliyor.

Sadece uygun yerlere ekilmekle kalmıyor. Alttaki bir dükkan sahibine, ofise gelen bir ziyaretçiye, başka bir ziyaretçinin küçük çocuğuna ya da ziyaret edilen birine hediye ediliyor.

Yemişleri çok, gölgeleri serin, ömürleri uzun ola...

"Ofiste orman mümkün mü" adlı deneysel çalışma...

Çimlenip büyüyenleri, henüz çimlenmeyenleri ve kadraja sığmayanlarıyla küçük ofiste, yandaki boş masa ve pencere önünde bu kadar ağaç (ve bir kaç çiçek) gayet de güzel yetiştirilebiliyor. Bu kadar kalabalık görüldüğüne bakılmasın, bir kaç güne kalmaz burası boşalır, geriye demirbaş gibi duran bir iki saksı kalır. Çünkü bunların bir kısmı uygun, korunaklı yerlere dikilmek; çoğunluğu ise eş, dost, misafir, komşu, müşteri, ziyaretçi ya da nasibi olan herhangi birine özenle bakması kaydıyla hediye edilmek üzere yetiştirildi.

Cümlesinin ömrü uzun, yemişi çok, gölgesi serin ola...

Büyük saksılara ekilen ceviz ve bademlerimiz çıkmadı.

İlkbaharın ortalarında bahçede, büyükçe saksılara ektiğimiz ceviz ve bademeler, -aynı dönemlerde, iş yerinde (ofis ortamı) küçük saksılara ektiğimiz ceviz, meşe ve kestaneler çıktığı hâlde- henüz çıkmadı. Bir tanesi bile çimenmiş olsa diğerlerinin durumuna dair bir hükme varacağız ama hiçbirisinden ses yok.

Belki biraz daha beklemeliyiz ama muhtemelen tohumlar ölü.

Isparta'dan sipariş edilen güllerimiz, üzerinde kokusuyla geldi.

Çocukluğumuzun mahallelerinde, tek katlı, bahçeli, havuzlu evlerin duvarından dışarı taşan bu canım güller, mütevazi görünüşüne rağmen, neredeyse başka hiçbir gülde, çiçekte olmayan, o müthiş kokusuyla sokağı değil, mahalleyi sarardı adeta. Şimdilerde ne bahçe kaldı, ne tek kat, ne de gül...

Biz de e-ticaret marifetiyle ta kaynağından, Isparta'dan istedik. Üzerinde çiçeği, kokusu, yanında doğal lavantasıyla geldi. Henüz bir iki yaşındaki bu taze gül fidanı, iyi ki geldi. Bu bir adetle yetinmedik, sonrasında 8 adet gül fidesi siparişi daha verdik.

Ömrü uzun, gülü çok, kokusu nebevî ola...

Saksılara gömülen cevizlerimiz çıktı.

Baharda saksılara gömdüğümüz cevizler çıktı... Biraz daha büyüyüp boy atınca hediye edilmek üzere nasiplisi kim ola? Ömrü uzun, gölgesi çok, yemişi bol ola...

Ofiste bir orman...

Meşe, ceviz, kestane, elma, incir, çam, çitlembik, portakal, limon... Çiçek cinsinden de bir kaç karanfil.

Küçük bir odada hacimleri farklı, yaklaşık 73 saksı. Tamamı fotoğraf kadrajına sığmadı. Bazı saksılardaki tohumlar da henüz toprak yüzeyine çıkmadı... Tamamı çıktığında tam kadraj bir geniş aile fotoğrafı alacağız. Tamamının çıkması demek, ağacın kıymetini bilip özenle bakıp büyütecek birilerine hediye edilmesi, yani buraya veda vaktinin yaklaşması demek...

Organik sebze tohumlarımızı ektik: Domates, biber, kavun, karpuz...

İlgimiz çok yıllıklı, odunsu bitkilerden (ağaç) ibaret değil, tek yıllık, otsu bitkileri de (sebze) seviyoruz. Erken bahar döneminde, oda ortamında çimlendirdiğimiz tohumları, havalar yeterince ısınınca dış ortama, bahçemize alacağız.

Tohumların çimlenmiş hâlleri:

(Yayın tarihi ile ekim/dikim ve fotoğraf çekim tarihleri farklıdır.)

Saksıda çimlendirilen küçük cevizimiz yapraklandı.

Saksıya kışın gömdüğümüz ceviz tohumu (walnut, juglans), baharla birlikte çimlenip çıktı, büyümeye devam ediyor. Bu yazı saksısında geçirip biraz daha boylanınca bir güzel bahçeye dikilecek.

Ömrü uzun, meyvesi bol, gölgesi serin ola...

Muhtemel bir kentsel dönüşümün enkazından kurtarılan küçük çitlembikler...

Cadde kenarında yıkılmayı bekleyen apartmanın çiçekliğinde, kendiliğinden çıkmış bu çitlembikler (sugarberry, celtis laevigata), bahar uyanması tam gerçekleşmeden kurtarılıp ideal olmasa da yaşamlarını sürdürebilecekleri bir yere, o an için bulunabilen pet şişeden* yapma saksılara dikildi.

Bu yazı atlatıp biraz daha büyüsünler, kış uykusunda en uygun yere dikilecekler. Ömürleri uzun ola...

*Elimizde toprağımız vardı ancak saksı yoktu, o an için bulabileceğimiz en uygun çözüm pet şişe idi. Yani eldeki, evdeki mevcut malzemeleri -estetiğini göz ardı edersek- gayet kolayca ekim, dikim için de kullanabiliriz.

Tohumdan çimlendirilen çam ağaçlarımız...

Geçen yaz sonu bir piknik gezisi sırasında yanımızda bulduğumuz çam kozlağının (fıstık çamı, pinus pinea, paenut) içindeki çam fıstığı tohumlarını çıkararak bardak ve saksılarda çimlendirdiğimiz çamlar...

Kimileri burada iyice büyüdü, kimileri başka başka yerlere gitti.

Biz, çamların çimlenmiş olmasına sevinirken OGM ürünü tüplü iki fidan da hediye geldi.

Ne çileli bir ağaçmışsın be söğüt!

Bir bitmedi bu söğüt ağacının (salix alba, willow) çilesi... Uzun hikâyesi ve üzerindeki kuş yuvasıyla birlikte kesildi. Ondan arta kalanlar, bir apartman kuytuluğundaki bir iki karışlık çiçekliğe uyku mevsimini geçirip baharda kolayca tutması için eğreti de olsa dikildi.

Bir sonraki baharda, dallanıp budaklanınca buradan sökülüp uygun yerlere dililmek üzere oradaki duvar dibine bırakıldı. Bir kaç saat sonrası 7-8 kadar ağacın hiçbiri yerinde yoktu... Kalın kütükvari olan, sokağın çocuklarınca kaldırılamadığı için kurtulmuştu ancak diğerleri kılıç kalkan oyunlarına sopa olmuştu.

Köklenmiş ve ince de olsa dalları, tomurcukları olan ağaçları çocukça (!) kırıp parçalamak hangi yetişmişliğin eseri ki! Sokaktan parçalarını toplayabildiğimiz kalan iki ağacı, kaldırılamadığı için kurtulan kütükle birlikte bir yol kenarındaki boşluğa, o sert zemine binbir güçlükle de olsa diktik.

Onca hırpalanmadan sonra tutacak mı, ki söğüt ağaçları kolay tutar, bilmiyoruz? Tutsa yaşayacak mı, onu da bilmiyoruz? Belki bir hoyrat el, çekip sallayıverecek, söküp atacak. Hiç biri olmazsa söğüt ve kavak ağaçlarına savaş açmış yerel yönetimler, şu an farkedemeyecekleri için büyümesini bekleyip kesecek.

Yine de hoyratlıktan uzak, ömrü uzun ola...

Bu yılın neşesi, bu yılın meşesi...

Geçen kasım (2018) ayında toplanan saplı meşe palamutları (quercus robur, oak) bahçedeki saksılara ekilmişti. Onlardan bir tanesini alıp oda ortamında pet bardağa atmıştık. Ofis, nisbeten serin olmalı ki içeride olduğu halde kış boyu başını çıkarmadı. Kendisini ancak şubatta (2019) görebildik.

Abisinin boyu 1-1,5 metreyi aşınca uygun bir yere dikilmek üzere gidecek, artık buraları da o bekleyecek.

Derhal daha büyük bir saksıya alına, hızla büyüye, ömrü uzun ola...